مشکلات عضلانی – اسکلتی در بارداری

2-   واریس پا

تعریف: متورم شدن و پیچ در پیچ شدن وریدهای پا

علت:
1-  تاثیرات عوامل هورمونی روی عضلات صاف جدارعروق
2- افزایش فشارداخل شکم

عوامل مساعد کننده:
1-  ایستادنبه مدت طولانی
2- نشستن باپای آویزان به مدت طولانی
3- انداختن پا روی پا در هنگام نشستن
3- سندروم تونل کارپ

تعریف: شایعترین نوع فشردگی عصب در طی بارداری است که بواسطه فشرده شدن عصب مدین هنگام عبور از تونل کارپ در مچ دست اتفاق می افتد.
علت:  ادم و تجمع مایع که موجب افزایش فشار در تونل کارپ می شود.
زمان بروز: اغلب پس از 24 هفته اتفاق می افتد

علائم:
-  بی حسی وسفتی انگشتان دست همراه با درد اغلب در اوائل صبح ویا حتی شب در خواب
-  اختلال در برداشتن اجسام کوچک از زمین و نگهداشتن آنها
- عدم توانائی انجام حرکات ظریف دست

اقدامات موثر:
1- انجام تمرینات مچ دست درآب یخ
2- استفادهاز اسپلیت های مخصوص زمان خواب و استراحت

نکته:
1-  جهت پیشگیری از سوختگی به این افراد در خصوص حمل مایعات داغ هشدار داده می شود
( مانندحمل کتری، چای و ....)
2- این مشکل بطور خوبخودی بعد زایمان بهبود می یابد
4-درد دنده ها

تعریف:
درد در ناحیه قدامی و تحتانی و سطوح طرفی دنده ها
علت: کشش عضلات شکم و پهن شدن دنده ها
علامت: درد مثل بخیه زدن در ناحیه قدامی تحتانی و سطوح طرفی دنده ها

اقدامات موثر:
1-   در حالی که دستها را بالای سر نگه داشته است بالا تنه را به آرامی درخلاف جهت درد خم نماید.البته باید مراقب باشد که خیلی به یک سمت خم نشود و کشش بیشاز حد ایجاد نکند.
2-   دستها را بالای سر در هم حلقه کرده و کشش در بازوها ایجاد نماید.
3-  برعکس نشستن روی صندلی نیز می تواند به تخفیف درد کمک کند.
5)درد در ناحیه پایین کمرLBP

تعریف: درد متمرکز در ناحیه مرکزی کمر در محور ستون فقرات
میزان شیوع: در مطالعات مختلف بطور متوسط به میزان 70% در استرلیا و50% در انگلستان گزارش شده است.

عوامل مساعد کننده:
1-افزایش وزن زیاد در بارداری
2-سابقه کمر درد قبلی-بروز کمر درد در بارداری قبلی
3-چند زایی
4-حمل اجسام سنگین بطور مکرر
5-افزایش انحنای کمر
6-تغییر وضعیت های ناگهانی
7-مقادیر زیاد ریلاکسین موجب افزایش الاستیسیته لیگامانها میشود.مقادیر زیاد ریلاکسین توجیه کننده بروز کمر درد،درد در مفاصل لگن در اوایل بارداری قبل از افزایش وزن بارز می باشد.
معمولا کمر درد به تدریج بعد زایمان فروکش می کند.گرچه که در برخی موارد پایدار می ماند که به احتمال قوی ناشی از بی ثباتی لگن ناشی از شل شدن لیگامانها، عدم تعادل عضلات بواسطه کشش عضلات شکم و کوتاه شدن احتمالی عضلات پشت می باشد. گاها" موارد خیلی شدید به علت دیاستاز رکتوس وعدم حمایت عضلات شکم از کمر درد و پشت می باشد.

اقدامات موثر در کاهش کمر درد:

1-رعایت وضعیت مناسب بدن در موقعیت های مختلف (مانندایستادن،نشستن،خوابیدن و بلند شدن از تخت،پیاده شدن از ماشین و ...) در بارداری جهت محافظت از کمر در هنگام انجام فعالیت ها و استراحت.
2-انجام تمرینات بدنی مرتبط با محافظت از کمر طی بارداری (تمرینات چرخش لگن،تقویت عضلات کف لگن و عضلات شکم)
3-استفاده از حمام گرم و نه داغ
4-استفاده از بالش مخصوص زیر کمر در پوزیشن خوابیده به پهلو
5-استفاده از کمربند مخصوص
6-اجتناب از خم شدن هنگام انجام کارها ( حصول اطمینان از اینکه ارتفاع میز کار به حدی است که نیاز به خم شدن هنگام کارها نمی باشد).
7- انقباض همزمان عضلات ترانسورس شکم و عضلات کف لگن قبل از هر تغییروضعیت و هنگام انجام کارها همزمان با بازدم.
8- خودداری از انجام دراز – نشست و پادوچرخه
9- حتی الامکان خودداری از بلند کردن اجسام سنگین و در صورت نیازرعایت پوسچر صحیح هنگام بلند کردن اجسام از زمین.
10- خوداری از پوشیدن کفش پاشنه بلند و یا بدون پاشنه (پوشیدن کفش مناسب)
11- خودداری از انجام فعالیت های زیاد و مستمر ( استراحت در فواصل کار)
6- درد ناحیه خلفی لگن یا درد ساکروایلیاک  P.P.P

تعریف: درد کمر در دوطرف ستون فقرات است و نسبت به درد LBP دورتر از محور ستون فقرات است. به آن درد پشت لگن یا درد ساکروایلیاک نیز می گویند.

علت: درد و اختلال عملکرد مفاصل ساکروایلیاک است. با توجه افزایش هورمون ریلاکسین افزایش تحرک مفاصل ساکروایلیاک بوجود می اید که بر اساس تحقیقات Damen  وهمکاران (2001) در صورتی که افزایش تحرک در مفاصل ساکروایلیاک دو طرف لگن به صورت متقارن نباشد درد بوجود می اید .یعنی درد ساکروایلیاک بیش از انکه به ریلاکسین مرتبط باشد به نامتقارن شدن تحرک مفاصل ساکروایلیاک مرتبط است.
شیوع:4 بار شایعتر از LBP است.

علایم مشخصه دردساکروایلیاک:

1-درد تیز در ناحیه ساکروایلیاک هنگام چرخش در تخت و یا در مواقعی که وزن بدن را متحمل می شود.
2-با فشار دادن ناحیه مفاصل ساکروایلیاک درد به وجود می اید (جهت ارزیابی درد)
3-این درد ممکن استبه ناحیه باسن و از انجا به قسمت پشت رانها و گاها به جلوی رانها گسترش پیدا کند.معمولا این درد به زانو ها و پایین تر گسترش پیدا نمی کند.گاها به این درد اصطلاح سیاتیک اطلاق می شود که البته سیاتیک کاذب است چرا که سیاتیک حقیقی تا پایین پاهاادامه می یابد و علت ان فشار مکانیکی روی یک یا چند لیگامان لگن می باشد.میزان بروز سیاتیک حقیقی در بارداری حدود 1% است.
4-می تواند موجب خشکی و سفتی صبحگاهی مفصل شود.

عوامل تشدید کننده درد ساکروایلیاک:

1-چرخش در تخت
2-نشستن و بلند شدناز حالت نشسته مثل سوار و پیاده شدن از ماشین
3-بالا رفتن از پله ها
4-بالا رفتن و پایین امدن از تختخواب
5-بلند کردن اجسام
6-دولا شدن و خم شدن
7-دویدن و راه رفتن تند

اقدامات موثر در کاهش درد ساکروایلیاک

1-ارجاع به فیزیوتراپدر موارد شدید
2-اصلاح وضعیت هنگام خوابیدن،خوابیده به پهلو با استفاده از یک بالش بین دو پا در راستای رانها
3-خودداری از خوابیدن در پوزیشن نیمه دمر Coma
4-انقباض همزمان عضلات شکم و کف لگن قبل از هر تغییر وضعیت و هنگام انجام کارها همزمان با بازدم
5-اصلاح وضعیت هنگام پهلو به پهلو شدن در تخت:خم کردن زانو ها،قرار دادن زانو ها و شانه ها در یک راستاو چرخاندن همزمان زانوها
6-خودداری از خم شدنو دولا شدن هنگام انجام فعالیت ها
7-خودداری از انداختن پا روی پا هنگام نشستن
8-پوشیدن کمربند وشکم بند های مخصوص
9-خودداری از انجام هر فعالیت و یا گرفتن هر وضعیتی که موجب بروز یا تشدید درد می شود.
7-اختلال عملکردسمفیز پوبیس SPD

تعریف:درد در ناحیه پوبیس،در گذشته به نام دیاساتز سمفیز نیز نامیده می شود.
علت:تغییرات هورمونی بارداری
نکته:اختلال عملکرد سمفیز پوبیس اغلب همراه با افزایش فاصله بین دو استخوان پوبیس می باشد.گاها حتی این فاصله به 35 میلی متر نیز برسد.گرچه میزان درد ارتباط معناداری با این فاصله نداشته و بالعکس میزان این فاصله نیز تعیین کننده عواقب این اختلال نمی باشد.
زمان بروز: معمولا این وضعیت در اواخر بارداری و گاها حین لیبر و زایمان و بندرت36-24 ساعت بعد از زایمان بیشتر بوجود می اید.در صورت بروز از 24 ساعت بعد اززایمان احتمالا علت ان پروسه التهابی بوده که جهت بروز ان گذشت زمان است.

1-درد با درجات متفاوت در ناحیه سمفیز با گسترش یک طرفه یا دو طرفه درد به سمت کشاله ران و گاهاگسترش به سمت داخلی رانها می باشد ،گاها با درد ساکروایلیاک همراه است.
2-عملکرد سمفیز پوبیسکامل کردن حلقه استخوانی لگن و انتقال وزن به پاها در جهت عمودی می باشد لذااختلال در عملکرد سمفیز پوبیس در حفظ ثبات لگن مشکل به وجود می اید و در صورت توام شدن این مساله با تغییرات مکانیکی به وجود امده در لگن به شدت بر نحوه راه رفتن تاثیرمی گذارد و موجب بروز حرکات لغزشی در سمفیز جهت تحمل وزن بدن هنگام راه رفتن میشود . این وضعیت شدیدا دردناک است و موجب می شود که فرد اردک وار راه برود.
3-احساس درد شدید وحساسیت شدید در لمس ناحیه پوبیس
4-تشدید درد در وضعیتهایی که فشار وزن روی مفصل پوبیس وارد می شود.مثل راه رفتن،ایستادن روی یک پا،تغییر وضعیت (مانند پهلو به پلو شدن در تخت،بالا رفتن یا پایین امدن ازتخت،سوار و یا پیاده شدن از ماشین،بالا رفتن از پله)هنگام پوشیدن شلوار یا لباس زیر.
5-لغزندگی مفصل پوبیس هنگام راه رفتن (گاها صدای لغزش مفصل شنیده می شود.)
6-مشکل در شروع حرکت و یا راه رفتن بلاخص بعد از خواب
7-دردناک بودن حرکترانها به سمت خارج و محدودیت حرکات رانها به این سمت
8-گاها درد در ناحیه لیگامان گرد(درد تیزی که ممکن است مشابه حس کشش در شکم باشد).

اقدامات موثر درموارد احتمال عملکرد سمفیز پوبیس

الف)اقدامات حین بارداری

1-تعیین میزان و حدباز شدن بدون درد رانها از یکدیگر که در حد تحمل مادر است و ثبت این میزان جهت استفاده هنگام زایمان و هنگام انجام معاینات
2-اصلاح وضعیت درموقعیت های مختلف خوابیدن،نشستن و ایستادن
3-تقسیم وزن بصورت قرینه بین دو پا هنگام ایستادن
4-پوشیدن شلوار ولباس زیر در حالت نشسته
5-استفاده از یک بالش زیر شکم و یک بالش بین دو پا که زانوها را در راستای رانها از یکدیگر جدا کندهنگام خوابیدن به پهلو
6-چرخش همزمان وقرینه پاها جهت پهلو به پهلو شدن در تخت
7-استفاده از ملحفه ابریشم یا ساتن که چرخش در تخت را اسانتر می کند.
8-استفاده از روکش پلاستیکی صندلی ماشین که جهت سر خوردن هنگام پیاده شدن از ماشین استفاده شود.
9-خودداری از انجام فعالیتها در پوزیشن چمباتمه
10-در صورت شنا کردن خوددداری از شیرجه زدن در اب،انجام ورزش های مخصوص در اب
11-خودداری از حرکات سریع و پیچشی
12-خودداری از انجام حرکات و فعالیت هایی که مستلزم باز شدن و فاصله گرفتن پاها از یکدیگر است.
13-حتی الامکان استفاده از پوزیشن های دیگر به غیر از لیتاتومی هنگام مقاربت و در صورت استفاده ازپوزیشن لیتاتومی قرار دادن چند بالش زیر زانو
14-استفاده از کیسه یخ پیچیده شده در حوله روی ناحیه پوبیس جهت کاهش درد
15-در صورت حاد بودن استفاده از وسایل کمکی جهت راه رفتن
16-استفاده از کمربندهای مخصوص جهت حمایت از سمفیز پوبیس و تروکانتر مفصل ران
17-استفاده از پوزیشنهایی غیر لیتاتومی جهت مقاربت